Bir çok ülke de “Dünya Kadınlar Günü” gibi anlamı daraltılarak kutlanan gün, tarihinde barındırdığı talihsiz bir olay nedeniyle bazı ülkelerde gerçek anma törenleri ile kutlanır. 8 Mart gerçeğini bilmeden, “Dünya Emekçi Kadınlar Günü” nü anlamak imkansızdır.
Kısaca ve anlaşılır şekilde neler olduğuna bir erkek yazar dili ile yazılacak olmasına aldırış etmeyin, olayın gerçekliğini kim yazarsa yazsın facia dan doğan bir günü okuyacaksınız.
8 Mart 1857 tarihinde ABD’nin New York şehrinde 40.000 kadın tekstil işçisi insani şartlar için grev başlatır.
Kadın hakları için bilinen kitlesel ilk mücadeledir.
Grevin bastırılması için polis kadın işçilere saldırır ve hepsini fabrikaya kilitler.
Kilit altında tutuldukları fabrikada çıkan yangında 129 kadın işçi boğularak hayatını kaybeder.
Bu vaka işçi ve kadın haklarında bilinçli ve kitlesel tepkilerinde başlangıcını oluşturur.
Cenaze törenine 10 binden fazla vatandaş katılır.
Bu katılım işçi sınıfı için Özellikle ABD de en büyük toplumsal tepkidir.
Bu üzücü olaydan tam 53 yıl sonra uluslararası sosyalist kadınlar konferansında hayatını kaybedenlerin anısına, Almanya Sosyal Demokrat Partisi’den Clara Zetkin 8 Mart’ın Dünya Kadınlar Günü olarak anılmasını talep eder.
Bu talep oybirliği ile kabul edilir ve ilk adı Dünya Kadınlar günü olarak belirlenir.
İlk konferanstan 11 yıl sonra 3. Uluslararası kadınlar konferansında anma gününün adı, 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü olarak değiştirilir.
60 yıl kadar birçok ülke tarafından bu günün kutlamaları yasaklanır. Bu BM nin 16 aralık 1977 yılındaki oturumunda Dünya Kadınlar Günü olarak anılmasını tetikler.
Ancak BM de Emekçi Kadınlar günü ibaresini es geçip, Dünya Kadınlar günü olarak anılmasını kabul ederek 8 martın asıl anılma sebebini önemsemez. 8 martın BM deki hiçbir metninde Newyork taki ölen işçi kadınlardan bahsedilmez.
Türkiye de, ilk defa 1921 yılında Dünya Emekçi Kasdınlar Günü olarak kutlanır. özellikle 1977 Yılından sonra geniş çaplı kutlamalara sahne olur. 12 eylül darbesinde 4 yıl kutlamalar yasaklanır. 1984 ten sonra her yıl kutlanır.
Günün anlamı ve önemi, Emekçi kadınlar dan çıkar, kadınlara hediye yarışına, kapitalizmin bir günü olmaktan öte gidemez.
Türkiye dahil dünyanın birçok ülkesinde 8 mart gerçek anlamı ile kutlanılmaz.
Kadın işçilerin hakları için canlarından olan kadınları anmak bir kısım hafızası güçlü insan veya kuruma kalır.
Uğur AKPOLAT
ugur@akpolat.com
